SOWA OPAC : Katalog centralny WBP w Opolu

Książka

W koszyku

oceń

Wojna i terpentyna / Stefan Hertmans ; z języka niderlandzkiego przełożyła Alicja Oczko. - Wydanie I. - Warszawa : Wydawnictwo ArtRage, 2024. - 331, [4] strony : fotografie, ilustracje, portrety ; 20 cm.

(Przeszły-Ciągły)

Autor

Hertmans Stefan (1951- ) Autor Oczko Alicja Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura belgijska

Temat

Hertmans, Stefan (1951- ) Martien, Urbain (1891-1981) I wojna światowa (1914-1918) Dziadkowie i wnuki Malarstwo (sztuka) Pamięć rodzinna Belgia

Gatunek

Powieść biograficzna

Tytuł serii

Przeszły-Ciągły

Instytucja

ArtRage

Jedna z najgłośniejszych współczesnych powieści o I wojnie światowej.

"Wojna i terpentyna" to intymny fresk, życie i tragedia flamandzkiego żołnierza rzucone na wielkie płótno ubiegłego stulecia.

W latach 80. umierający dziadek podarował Stefanowi Hertmansowi swoje dzienniki. Pisarz odważył się zajrzeć do zapisków Urbaina dopiero po latach. Życie jego dziadka naznaczyły biedne dzieciństwo u schyłku XIX wieku w Gandawie, trauma okopów I wojny światowej i wielka, niespełniona miłość. Ślady tej ostatniej Stefan śledzi w obrazach autorstwa Urbaina, kopisty wielkich mistrzów jak Tycjan, Rembrandt czy Velázquez.

Powieść była nominowana do Międzynarodowej Nagrody Bookera w 2017 roku.

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 393466 (1 egz.)

Strefa uwag:

Tytuł oryginału: Oorlog en terpentijn, 2013

Uwaga ogólna

Obraz wykorzystany na okładce: "The Menin Road" autorstwa Paula Nasha z 1919 roku.

Recenzje:

Literackie zamieszanie - tak mogę zacząć. Niebywała powieść, niebanalna, szczera, piękna i grająca na uczuciach. Zapewnia wachlarz uczuć. Nie sposób się od niej oderwać, nie sposób o niej nie myśleć, nie sposób o niej zapomnieć...
Hertmans dostaje pamiętniki, jakie spisał za życia dziadek Urbain. Długo się zabierał do ich przeczytania aż wreszcie dojrzał i otworzył pierwszy z nich... I stała się rzecz niebywała. (...) Spisane słowa pochłonęły go bez reszty. Przenikając na wskroś życie ukochanego, nieżyjącego już dziadka, poznając jego dorastanie, dojrzałość, doznanie biedy i ubóstwa, jego starania o przeżycie podczas wojny, jego łzy na polu bitwy... Stefan widzi postać dziadka i płacze. Zbyt długo zwlekał z przeczytaniem tym zapisków, zbyt długo... Czas nie leczy ran, nie uspokaja skołotanego serca. Ręce drżą, łzy płyną po policzkach dojrzałego już wnuka.
Poznajemy Urbaina jako młodego chłopaka, poznajemy czasy biedy, ale jakże pełne magii dla dorastającego Urbaina. Chodził z ojcem do kościoła i patrzył na pracę, jaką ten wykonywał - malował sufity w anielskie widoki, malował anioły i ich skrzydła... Urbain siedząc na zimnej ławce zadzierał głowę do góry i patrzył na stojącego wysoko na drabinie ojca, a ten wygięty wkładał całe serce w malowanie detali i szczegółów. Farba kapała na jego starą twarz, maziała ubranie...Urbain chłonął to z otwartą buzią. Widział piękno jakie widział i dziadek, uczył się kolorów, ulotności chwili.. Potem sam zaczął pracować już w odlewni żelaza, by każdy grosz przekazywać utrudzonej matce lecz pasja malowania zakorzeniła się w nim...by po latach dać o sobie znać.
Nadchodzi po latach wojna, Urbain zostaje żołnierzem. Patrzy na krew, na śmierć, oswaja się z brutalnością, poniżeniem, samotnością i bezbrzeżną tęsknotą za domem. Nie może sobie ułożyć tego okrutnego świata. Nie godzi się na taką dewastację człowieczeństwa.
Po latach wraca, już inny. Jakby wojna przeinaczyła jego wzrok i wrażliwość. I przychodzi czas na konfrontację życia i teraźniejszości, czas na przytulenie matki czas na szukanie swojej miłości. Lecz ta umiera, a żoną dziadka zostaje jej siostra bliźniaczka, bo trzeba się żenić, bo wszyscy czekają i własne serce, nadal zabliźnione po stracie tej prawdziwej... godzi się na los. Lecz to nie to... „Czasem całe życie nie starczy, żeby zapomnieć jedyną wielką miłość. Nawet gdyby się żyło sto lat” - piszę Hertmans. Wnuk zmaga się ze słowami Urbaina. Ponownie czuje swą małą dłoń w jego dużej i ciepłej, ponownie widzi go na zdjęciach i rycinach jakie się zachowały. Dziadek stanowi dla niego wielką wartość, a jego poszanowanie życia wnika i w niego.
Jakże pięknie się czyta tą powieść. Jakże wymaga wyciszenia i hamulca i ponownego spojrzenia na świat i ludzi. Niewzruszenie czysta i subtelna, piękna i dopracowana. Słowa muskając skórę wnikają w nas i znajdują swoje własne miejsca i tam żyją nadal. Książka o jakiej nie zapomnę...