SOWA OPAC : Katalog centralny WBP w Opolu

Książka

W koszyku

oceń

Powróceni / Abdulrazak Gurnah ; przełożył Krzysztof Majer ; [konsultacja afrykanistyczna: dr Bartosz Wójcik ; konsultacja historyczna: dr Paweł Brudek ; konsultacja językowa: prof. dr hab. Iwona Kraska-Szlenk, prof. UAM dr hab. Marcin Michalski ; posłowie: prof. dr hab. Anna Branach-Kallas ; projekt okładki i stron tytułowych: Anna Pol]. - Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, copyright 2022. - 399 stron ; 22 cm.

Autor

Gurnah Abdulrazak (1948- ) Autor Majer Krzysztof (filolog) Tłumaczenie Wójcik Bartosz Konsultacja Brudek Paweł (1980- ) Konsultacja Kraska-Szlenk Iwona (1960- ) Konsultacja Michalski Marcin (1981- ) Konsultacja Branach-Kallas Anna (1972- ) Posłowie Pol Anna Projekt graficzny

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura angielska Literatura tanzańska

Temat

I wojna światowa (1914-1918) Afrykanie Kolonializm Niemcy (naród) Pamięć zbiorowa Przemoc Rodzeństwo Suahili (lud) Trudne sytuacje życiowe Wybory życiowe Żołnierze Afryka Wschodnia Tanganika (Tanzania)

Gatunek

Powieść historyczna Saga rodzinna

Instytucja

Wydawnictwo Poznańskie

Powieść laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Wielopokoleniowa saga o stracie, miłości i niepamięci osadzona w Afryce Wschodniej, na początku XX wieku.

Ilyas jako dziecko uciekł z domu, a następnie został porwany przez żołnierza z Schutztruppe i stracił kontakt z bliskimi. Po latach wraca, ale rodzice już dawno nie żyją - udaje mu się jedynie odnaleźć siostrę. Afiya, wychowywana przez przybranych krewnych, doświadczyła przemocy i nie sądziła, że kiedykolwiek będzie zdolna do miłości. Khalifa tylko pozornie miał wpływ na swój los: zarówno praca, jak i żona zostały dla niego wybrane. Hamza, oddany w zastaw za długi, trafił do oddziału askarysów, ale ocalał z wojny, która naznaczyła go na zawsze. Teraz wraca i próbuje ułożyć sobie życie.

Gurnah splata losy tej czwórki w porywającą opowieść o młodych ludziach, o ich codzienności, pragnieniach, ale także trudnych wyborach moralnych, których dokonują. Chociaż są ofiarami przemocy, bywają też jej sprawcami, gdyż ich życie toczy się w cieniu wielkiej historii i nadciągającej wojny.

"Gurnah opowiada o złu wyrządzonym Afryce przez białego człowieka. Oddaje głos ludziom, którzy na dekady zostali wymazani z historii, pozbawieni prawa do opowiedzenia własnego losu. To książka przywracająca pamięć, a dla wielu zapewne pierwsze spotkanie z dziejami Afryki Wschodniej z początków XX wieku i rolą Niemców w zawłaszczaniu tej części świata. To także hołd złożony tym wszystkim, którzy odważyli się walczyć." (Michał Nogaś)

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 378084 (1 egz.)

Strefa uwag:

Tytuł oryginału: Afterlives, 2020

Uwaga dotycząca finansowania

Posłowie powstało w ramach projektu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki

Uwaga dotycząca nagrody

Nagroda Nobla 2021

Recenzje:

W swej publikacji „Powróceni” Abdulrazak Gurnah akcję powieści osadził na terenach Afryki Wschodniej, zkolonializowanej przez Niemców w ostatniej dekadzie XIX wieku. Jej bohaterami są czterej młodzi ludzie, których życie postawiło przed nader trudnymi wyborami. Każdy z nich chce kochać i być kochanym. Żaden z nich nie chce krzywdzić, lecz wielka historia rozgrywająca się w tle niejako czasami im tego nie ułatwia.
Na wstępie poznajemy Ilyasa, (...) który jako dziecko uciekł z domu. Później los nie był dla niego łaskawy. Został porwany przez Schutztuppe i na wiele lat stracił kontakt ze swymi bliskimi. Gdy w końcu wraca w rodzinne strony okazuje się, że nie pozostało mu zbyt wiele. Rodzice nie żyją. Lecz pewnym zrządzeniem losu udaje mu się odnaleźć niegdyś oddaną przez ojca w obce ręce siostrę. W ten sposób Ilyas wybawia Afiyę, która być może odtąd nie będzie musiała już nigdy więcej doświadczać przemocy. Trzeci bohater to niejaki Khalifa. Jako jedyny nie uczestniczył w żadnej z wielkich, kolonialnych wojen. Otrzymał w miarę stabilną pracę, ożenił się, ale niestety do końca swych dni pozostał bezdzietnym. Ostatnią postacią, wokół życia którego Gurnah splótł losy pozostałych jest Hamza. Niegdyś został potraktowany jak przedmiot. Zadłużony ociec oddał go na służbę u bogatego kupca w zamian za spłacenie długów. Następnie trafia do oddziału askarysów. Cudem udaje mu się wyjść obronną ręką z wojny. Po powrocie do wioski rodzinnej próbuje na nowo ułożyć sobie życia, zaczynając od zupełnego zera. I w tym momencie poznaje Khalifa, z którym z czasem wchodzi w bliską relację. To Khalifa zapewnia mu dach na głową, pomaga mu odnaleźć miejsce w muzułmańskiej wspólnocie. Swą uczciwą pracą, skromnością i rozwagą w działaniu na Hamzę zaczyna zwracać uwagę Afiya, która po udaniu się na wojnę Ilyasa pomieszkuje u Khalifa i jego buńczucznej żony.
„Powróceni” to książka o charakterze obyczajowym, ale tu w opowieści snutej przez Gurnaha nic nie jest przypadkowe. Poszczególni bohaterowie tej historii, podejmowane przez nich decyzje, wzorce zachowań mają być odzwierciedleniem losów ludności afrykańskiej zamieszkującej w koloniach, pozbawionej ziemi, zmuszanej do niewolniczej pracy, głodzonej, torturowanej i mordowanej przez Niemców. Jak sam tytuł sugeruje jest to także historia powrotów bohaterów do świata „żywych”, po traumatycznych doświadczeniach. I choć wojna odciska na ich psychice ogromne piętno, to udaje im się wspólnie zbudować życie rodzinne itd. Ta wielopokoleniowa saga laureata literackiej Nagrody Nobla jest ponadczasową powieścią, pozwalającą nam Europejczykom nieco bardziej poznać historię kolonializmu i jego konsekwencji przede wszystkim społeczno-historycznych.