SOWA OPAC : Katalog centralny WBP w Opolu

76 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Szkodniki : o ludziach, drzewach i maszynach w Puszczy Białowieskiej / Dorota Borodaj. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024.

Autor

Borodaj Dorota (1984- ) Autor

„Kto ma Puszczę Białowieską, ten ma władzę” – tak mówią ludzie, którzy spierają się o to, do kogo należy ten najstarszy las: do leśników czy przyrody? Entomolog, potomkini królewskich strażników puszczy, biolożka, mieszkanka podlaskiej wsi, pogromca kłusowników, poeta, leśnik, konstruktor meblościanki Puszcza, minister Jan Szyszko – wszyscy deklarowali troskę o drzewa. To książka o walce na opowieści: o pierwotnej puszczy, lesie sadzonym ręką człowieka, lesie naturalnym, lesie bezpowrotnie przekształconym, lesie świerkowym, lesie grabiejącym, lesie pełnym życia i lesie, który umiera. Dorota Borodaj spotykała się z osobami zaangażowanymi w spór i chodziła z nimi po puszczy. Punktem wyjścia książki Szkodniki są wydarzenia z 2017 roku, gdy przez sześć miesięcy trwały blokady ciężkiego sprzętu, którym wycinano i wywożono z puszczy świerki zaatakowane przez kornika drukarza. Jedna strona sporu widziała w nich gnijący, marnujący się surowiec. Druga – naturalny element cyklu życia lasu, gdzie nawet śmierć ma głęboki sens. Od 2021 roku między drzewami, o które wtedy walczono, wędrują i umierają ludzie. Na leśne tryby znowu wjechały maszyny. W puszczy ponownie zaczęła się walka.

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Brak informacji o dostępności: sygn. 399302 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Szkodniki : o ludziach, drzewach i maszynach w Puszczy Białowieskiej / Dorota Borodaj. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 275, [5] stron ; 22 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Borodaj Dorota (1984- ) Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Gospodarka leśna Las Ochrona środowiska Relacje międzyludzkie Ruchy i organizacje ekologiczne Wycinka drzew Puszcza Białowieska

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Ochrona środowiska Socjologia i społeczeństwo

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Bibliografia, netografia, wykaz aktów prawnych na stronach 249-[276].

Książka dostępna także jako e-book.

Współfinansowanie: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Brak informacji o dostępności: sygn. 401514 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Rzeczywistość komponowana / Jolanta Brach-Czaina ; [wstęp Eliza Kącka ; redakcja Wojciech Szot]. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2023. - 310, [10] stron ; 17 cm.

Autor

Brach-Czaina Jolanta (1937-2021) Autor Kącka Eliza (1982- ) Wstęp Szot Wojciech (1986- ) Redakcja

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Feminizm Społeczeństwo Sztuka

Gatunek

Antologia Esej Publicystyka

Dziedzina i ujęcie

Filozofia i etyka Kultura i sztuka Socjologia i społeczeństwo

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Bibliografia prac autorki na stronach 301-[311].

Książka dostępna także jako e-book.

Rzeczywistość komponowana to wybór najważniejszych esejów i wywiadów prasowych Jolanty Brach-Czainy, autorki wybitnych książek filozoficznych Szczeliny istnienia i Błony umysłu.

Jolanta, córka Ireny, wnuczka Bronisławy, prawnuczka Ludwiki – jak sama o sobie napisała – na początku kariery naukowej zajmowała się estetyką i teatrologią, w kolejnych dziesięcioleciach jej zainteresowania kierowały się w stronę etyki i literaturoznawstwa. W latach 90. dała się poznać jako zaangażowana feministka, obrończyni praw kobiet do decydowania o sobie. Na początku XXI wieku pisała artykuły poświęcone „radykalnej sztuce kobiecej” czy odezwy w obronie wolności artystycznej. Niniejszy zbiór – poprzedzony wstępem Elizy Kąckiej – pokazuje tę ewolucję zainteresowań filozofki.

W Lubiewie Brach-Czaina odnajdywała nadzieję, że przed „zniewoleniem i terrorem monolitycznych zasad” ochroni nas „przegięcie”. W czasach, gdy jeszcze nie mówiono o niebinarności, filozofkę fascynowały momenty, w których „ujawniają się inne niż znane dotychczas formy człowieka”. W artykule dla „Rzeczpospolitej” nazwała Radio Maryja „nieszczęściem polskiej kultury”. Proponowała, by ostrzeżenie przed możliwością „obrazy uczuć religijnych” umieszczano na wystawach niezależnie od tego, co prezentują. W tekście Progi polskiego feminizmu opublikowanym w 1995 roku podkreślała, że „wartości głoszone w obu systemach, komunistycznym i katolickim, były na ogół sprzeczne, ale skutki nakazów często się sumowały”.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 386371 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Ozland : przestrzeń jest wszystkim / Agnieszka Burton. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 451,[3] strony ; 21 cm

(Seria Reporterska)

Autor

Burton Agnieszka Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Ludy tubylcze Australijczycy Obyczaje i zwyczaje Australia

Gatunek

Literatura podróżnicza Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Podróże i turystyka Socjologia i społeczeństwo

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Bibliografia na stronach 424-[452].

Kraina, czyli Country, jest dla australijskich Tradycyjnych Właścicieli najważniejsza: wszystko dla niej, o niej, dzięki niej. Ponieważ ludzie nie posiadają Krainy – to ona posiada ludzi.

"Ozland" to opowieść o Australii. O miłości do swojego miejsca na ziemi. O łasych pelikanach skuszonych przez terra incognita, czyli dziki, niczyj ląd zamieszkany przecież od dziesiątek tysięcy lat przez najstarszą, nadal istniejącą kulturę na świecie. O ekscentrycznych Europejczykach omamionych gorączką złota i polowaniach na warkoczyki Chińczyków. O Starych Ludziach wykradzionych z miejsc wiecznego spoczynku na potrzeby europejskiej nauki i muzealnych wystaw. O walce z przemysłem wydobywczym i o katastrofie klimatycznej, przez którą każdego roku giną miliony zwierząt. O tym, że - jak wierzą Rdzenni Australijczycy - jedno wypływa z drugiego i wszystko jest jednością.

Aby opowiedzieć o jakimś miejscu, trzeba w nim żyć, stać się jego częścią, nie wystarczy wpaść na rok lub dwa lata. Agnieszka Burton, mieszkająca od dwudziestu lat w Melbourne, zdziera z mapy Down Under, Oz, Edenu, Elizjum wypolerowaną warstwę lucky country. Powłokę nagromadzoną na australijskiej historii od czasów kolonizacji. Pisze o dwóch Australiach, bo oto spod angielskich nazw geograficznych wychodzą te rdzenne. Między płotami farmerskich stacji wiją się pradawne Ścieżki Śnienia, na mapie wykwitają żółte kropki w miejscach kolonialnych masakr. Dla Pierwszych Narodów przestrzeń od zawsze była źródłem mądrości i darzyły ją one nieskończonym szacunkiem, podczas gdy przybyli na okrętach biali chcieli ją posiąść i sobie podporządkować. Za wszelką cenę. Burton pojechała na daleki Outback, do tasmańskich lasów deszczowych, do zrujnowanego miasteczka, które w czasach gorączki złota było „królową zachodu”. Spędziła godziny na „przędzeniu słów” z Pierwszymi Narodami. Wysłuchała opowieści o skradzionych kościach Przodków i Skradzionych Pokoleniach, o drzewach narodzin, drzewach kajakach i drzewach przewodnikach, o językach, które trzeba obudzić, o nieustępliwych ekowojownikach, o duchach, spirits, widmach, o prastarych Śnieniach i gwiazdach, które pokazują ludziom, jak żyć, aby nie zniszczyć Krainy.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 402000 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Świdermajerowie / Katarzyna Chudyńska-Szuchnik ; zdjęcia Filip Springer. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2023. - 322, [5] stron : fotografie, ilustracje ; 21 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Chudyńska-Szuchnik Katarzyna Autor Springer Filip (1982- ) Fotografie

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Architektura polska Budownictwo drewniane Budownictwo mieszkaniowe Letniska Styl nadświdrzański Wille Otwock (woj. mazowieckie ; okolice) Warszawa (woj. mazowieckie ; okolice)

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Architektura i budownictwo Historia

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Wydawnictwo Dowody

Bibliografia, netografia na stronach 316-[323].

Książka dostępna także jako e-book.

Porzucili miasto, by na piaskach zbudować lepszą przyszłość. Dla siebie i innych.

Jakób Dietrich, Jan Świech, Stanisław Russek i Izaak Wölfling – czterej budowniczowie podwarszawskich willi i pensjonatów. Ich rodziny, współpracownicy, przyjaciele, potomkowie. Inwestorki i inwestorzy ze stolicy. Przedsiębiorcy budowlani, inżynierowie, architekci. Kobiety prowadzące pensjonaty. Właściciel tartaku. Nielegalni piekarze. Lokatorzy kwaterunkowi.

Świdermajerowie. Łączyły ich letnie tryby. Zostały po nich drewniane domy nanizane na nitkę linii otwockiej. Wczoraj pałace z bajek, dziś często rudery. Stawiane dla zysku, teraz generują wydatki. Od czasu do czasu któryś z nich płonie, bo działka jest cenniejsza bez niego. Nieliczni zapaleńcy próbują je ratować. Wtedy taki wskrzeszony dom zaczyna na nowo opowiadać przeszłość.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 386373 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Śmierteńka / Lucie Faulerová ; przełożyła z języka czeskiego Agata Wróbel. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2023. - 167, [9] stron ; 21 cm.

(Stehlík)

Autor

Faulerova Lucie (1989- ) Autor Wróbel Agata (tłumaczka) Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura czeska

Temat

Kobieta Pociągi Samobójstwo Tożsamość osobista

Gatunek

Powieść

Tytuł serii

Stehlík

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Książka dostępna także jako e-book.

Nagroda Literacka Unii Europejskiej, 2021

To powieść o tym, że najtrudniejsze walki toczymy we własnej głowie.

Marie lubi dotykać nieznajomych. Intencjonalnie. „Kiedy kasjer daje mi resztę – wyznaje – przywieram palcami do jego dłoni, jakbym chciała się do niej przykleić”. Pcha się w kolejkach, siada w ścisku. Staje wśród czekających na metro lub tramwaj. „A kiedy jesteśmy już w środku, opieram się o nich, chwytam poręcz kilka centymetrów od cudzej dłoni, a potem pomału, pomalutku, po-ma-lu-sień-ku przysuwam swoją coraz bliżej i bliżej”. Obawia się, że chyba nigdy nie była w pełni sobą. „Zawsze tylko pomieszkiwałam w światach innych ludzi. Wprowadzałam się do nich jak do cudzych domów”. Czuje się jak „rama bez obrazu. Szczotka bez szufelki. Półprosta. Nieskończone zda…”.

Środki lokomocji dają jej szansę na bliskość, zaś podróż koleją – możliwość rozmowy z samą sobą. Do wtóru stukotu kół wagonów, przy akompaniamencie rytmicznych dźwięków pociągu Marie snuje opowieść – o sobie, o rodzinie i słodko-gorzkim dzieciństwie, o poszukiwaniu sensu na warsztatach medytacji i kursach reiki, o siostrze, która niespodziewanie odeszła, i pustce, której nie sposób zasypać. O strachu przed nieistnieniem. A także o wszystkich, którzy dobrowolnie zdecydowali się na śmierć. W myślach Marie wciąż powraca dziewczyna, która na miejsce ostatnich chwil swojego życia wybrała tory praskiego metra.

To konsekwentnie rytmiczna proza jak konsekwentny jest rytm jadącego pociągu. Pisarz Jáchym Topol powiedział, że jest pod wielkim wrażeniem książki – tego rytmu właśnie, jej dialogów i konstrukcji. W 2021 roku Śmierteńka zdobyła Nagrodę Literacką Unii Europejskiej. Czescy krytycy są zgodni: to jedna z najciekawszych czeskich powieści ostatnich lat.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 386358 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Biegnij, mała, biegnij / Anna Goc. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 156, [4] strony ; 22 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Goc Anna (1987- ) Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Chorzy Kobieta Lekarze a pacjenci Ofiary katastrof i wypadków Przemoc Trauma Polska

Gatunek

Antologia Reportaż

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Reporterka wybrała swoje reportaże z lat 2013-2023 publikowane w "Tygodniku Powszechnym" i dopisała nowe.

To kameralne reportaże o intymnych tragediach, zmaganiach z systemem i doświadczeniach nie do zapomnienia. Także o walce o godność i przyszłości, która jest do wygrania. Opowiada o współczesnej Polsce, która rzadko bywa kobietą.

Matka, która nie może zapomnieć uwag nauczycielki tańca: "Pani córka ma za krótkie ręce". Odchodząca z zakonu dziewczyna, która wreszcie czuje się wolna, ale słyszy od przełożonej: "Tak się siostrze tylko wydaje". Dorosła kobieta, którą prześladuje powtarzane przez matkę zdanie: "Jesteś gruba". Egzorcyzmowana nastolatka, która pyta: "Dlaczego ja? Moglibyście zapukać do następnych drzwi. W co drugim domu w tym mieście są opętani". Pacjentka, która z wizyty u ginekologa zapamiętała tylko jedno zdanie: "Laleczka się nie boi".

Anna Goc, laureatka Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za książkę "Głusza", pisze w "Biegnij, mała, biegnij" o kobietach. Nie są to historie z pierwszych stron gazet, raczej takie, w których wiele z nas może odnaleźć echa własnych.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 403184 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nitrogliceryna niepokoju : reportaże, portrety, rozważania o dziennikarstwie / Leila Guerriero ; przełożyły Bogumiła Lisocka-Jaegermann i Beata Szady ; wybór i wstęp Beata Szady. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2023. - 274, [5] stron ; 21 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Guerriero Leila (1967- ) Autor Lisocka-Jaegermann Bogumiła (1956- ) Tłumaczenie Szady Beata (1984- ) Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura argentyńska

Temat

Dziennikarstwo Dziennikarze i dziennikarki

Gatunek

Antologia Dzienniki Esej Portret literacki Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Media i komunikacja społeczna

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Wydawnictwo Dowody

Tekst w przekładzie z języka hiszpańskiego.

Nagroda Premio Nuevo Periodismo CEMEX+FNPI za reportaż pt.: Krzyk kości, 2010

„Guerriero niezbicie dowodzi, że dziennikarstwo może być również jedną ze sztuk pięknych i tworzyć dzieła o wysokiej wartości, nie rezygnując przy tym z podstawowego obowiązku, jakim jest informowanie” - napisał Mario Vargas Llosa. Twórczość Leili Guerriero - najlepszej reporterki w Ameryce Łacińskiej - charakteryzuje się gracją stylu, dziennikarskim profesjonalizmem i pokorą.

Nitrogliceryna niepokoju to wybór jej tekstów przygotowany specjalnie dla polskiego czytelnika. Są tu portrety oddanych żon Borgesa i Onettiego, które po ich śmierci zarządzają narracją o słynnych pisarzach, a także najsłynniejszej tancerki tanga („Tango jest jak akt miłości. Podchodzisz, muskasz nogi mężczyzny, a potem agresywnie zahaczasz i blokujesz. I to jest orgazm”). Reportaże o przyjaźni niemożliwej, o antropologach identyfikujących szczątki ofiar dyktatury argentyńskiej, o cmentarzu na Malwinach (Falklandach), o którym przez lata Argentyńczycy nic nie wiedzieli. Eseje i felietony o perwersyjnym sposobie poznawania świata na city tours, o zawodowych pokusach dziennikarzy czy wreszcie o biznesie strachu, który polega na kontrolowaniu nitrogliceryny niepokoju tak, żeby nie wysadziła piszącego w powietrze. Jak zauważa dziennikarka w jednym z esejów, warto dostrzec różnicę między pisaniem „poprawnym” a „obrzydliwie dobrym” – i urzeczywistniać to drugie. Leila Guerriero pisze obrzydliwie dobrze.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 387639 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Co widziała Matka B. : opowieści z Barda / Tomasz Karamon. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 219, [4] strony : mapa ; 22 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Karamon Tomasz Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Matka Boska Bardzka (figura) Czesi Duchowość chrześcijańska Kult maryjny Ludność miejska Miasta Niemcy (naród) Polacy Regiony przygraniczne Religijność Sanktuaria maryjne Życie codzienne Bardo (woj. dolnośląskie, pow. ząbkowicki, gm. Bardo)

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Religia i duchowość Socjologia i społeczeństwo

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Bibliografia na stronach 213-[220].

Bardo w buddyzmie oznacza stan przejściowy między kolejnymi wcieleniami, a na Śląsku to miejscowość u wrót ziemi kłodzkiej. Miasteczko z wielkim kościołem skrywa skarb, którym przez wieki opiekowali się Polacy, Czesi i Niemcy - Matkę Bożą. Przez niemal tysiąc lat przesuwały się granice, wybuchały wojny i epidemie, waliły się góry i wzbierały wody, ludzie brali się za łby z imieniem Boga na ustach, a ona przyglądała się temu łagodnie uśmiechnięta, wysłuchując błagań o wstawiennictwo, łaskę, zwycięstwo i ratunek. Mieszają się tu fakty historyczne, wspomnienia mieszkańców, tajemnicze notatki odnalezione po latach, wierzenia, legendy, plotki i dokumenty, modlitwy i przepisy na piernik. Jest czeski rycerz ze złamaną nogą, Meluzyna, co zgubiła dzieci, drzemiąca bestia spod Warthabergu, dentysta z SS, są oddychające organy, trzy Luksemburki wywożące Matkę Bożą w dziecięcym wózku, jest mnich, po którym zostało tylko ramię i wiatr, co kieruje się własną, raczej diabelską logiką, a jej sens znają nieliczni, którzy chętnie go wyjawią - wystarczy postawić im w karczmie dwie kwarty klasztornego piwa. Tomasz Karamon - pasjonat Barda od ćwierć wieku - ożywia historię, pokazując, w jaki sposób przeszłość i teraźniejszość przeplatają się tutaj w niekończącym się cyklu. Podobnie wosk nieustannie przetapiany na dary wotywne - oczy, serca, ramiona, kręgosłupy, uszy, języki, zęby, nogi, głowy, piersi i ropuchy symbolizujące macicę - krążył w nieskończonym cyklu próśb i podziękowań zanoszonych do Matki Bożej, wędrując między kościołem a zakładem odlewacza i kramami. Karamon opowiada o ludziach próbujących przezwyciężyć swoje demony, miejscach, których nazwy przechowują pamięć o wojnach i katastrofach, o cudach i dziwnym żywiole, w którym to wszystko się miesza: czasie. Ostatecznie immer passt alles zu allem - wszystko zawsze pasuje do wszystkiego.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 26062 ŚM (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Wszystkie rzeczy na drogę : dzieje worka Ashley, dziedzictwa jej czarnych potomkiń / Tiya Miles ; przełożyła Teresa Tyszowiecka Blask!. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2023. - 419, [5] stron : fotografie ; 20 cm.

Autor

Miles Tiya (1970-) Autor Tyszowiecka Teresa Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura amerykańska

Temat

Afroamerykanie Handel niewolnikami Kobieta Niewolnictwo Pamięć zbiorowa Przedmioty użytku codziennego Stany Zjednoczone (USA)

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

Instytucja

Wydawnictwo Dowody

National Book Award for Nonfiction, 2021

Worek jest pojemny: pomieścił znoszoną sukienkę, trzy garście orzechów pekan oraz warkocz Rose. Dzięki tym przedmiotom dziewięcioletnia Ashley wiedziała, że chociaż sprzedali ją handlarze niewolników, nigdy nie zostanie sama, bo matka sercem będzie przy niej. Służył kolejnym pokoleniom kobiet: najpierw zniewolonej Rose, potem jej zniewolonej córce Ashley, aż w końcu prawnuczce Ruth. Ta ostatnia wyszyła na worku jego historię, kończąc ją słowami swojej prababci: „Moja Miłość jest w nim na zawsze”.

Płócienny worek - świadek historii czarnych kobiet - jest jednak dowodem nie tylko ich cierpienia, ale przede wszystkim siły i triumfu. Piekło niewolnictwa Karoliny Południowej, rozdzielanie rodzin przez dopisywanie ich członków do listy mebli i odbieranie im godności - to nie wystarczyło, by zatrzymać słowa miłości matki do córki, by zniszczyć rodzinne więzy podtrzymywane wbrew przeciwnościom losu.

Tiya Miles snuje opowieść o życiu Rose, Ashley i Ruth, szukając ich śladów w źródłach nierzadko rażąco niekompletnych ze względu na systemowe pomijanie w nich czarnych. Autorka wypełnia luki w dokumentach, odwołując się do przedmiotów życia codziennego, i opowiada w ten sposób wielowymiarową historię niewolnictwa i późniejszej niepewnej wolności w Stanach Zjednoczonych. Dzięki temu pokazuje, czym dla zniewolonej czy zniewolonego była garść orzechów, jak wyzwalające, ale i niebezpieczne mogło być posiadanie porządnej sukienki oraz jaka otucha płynęła z możliwości okrycia się, kiedy stało się na podeście aukcyjnym. Nawet jeśli za okrycie służył jedynie płócienny worek.

Książka "Wszystkie rzeczy na drogę" zdobyła wiele nagród, między innymi National Book Award w kategorii non-fiction. Została też ogłoszona jedną z najlepszych książek 2021 roku według krytyków z „Washington Post”, „New York Times” i „Kirkus Reviews”.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 385806 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Mała empiria / Katarzyna Sobczuk. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 233, [7] stron ; 17 cm.

Autor

Sobczuk Katarzyna (filozofia) Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Starzenie się Osoby w wieku średnim Rodzicielstwo Rodzice Relacje międzyludzkie

Gatunek

Esej

Dziedzina i ujęcie

Filozofia i etyka

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Skłonność do wzruszeń byle czym, poczucie, że wszystko jest trochę anachroniczne, wysyłanie życzeń dalekim krewnym, tkliwość na widok wyrastających spod chodnika źdźbeł trawy, ględzenie i zapominanie, wspominanie i kolekcjonowanie sumy dobra, dokarmianie ptaków i wynoszenie resztek jedzenia na kompost z nadzieją, że jakieś małe zwierzę je zje.

„Rozmarudzenie pomieszane z troską o siebie, traktowanie siebie z nową ostrożnością i powagą uznałam za pierwszy objaw starości." Katarzyna Sobczuk tropi symptomy powolnej zmiany, oznaki starości, przygląda się wiekowi średniemu, a także tej dziwnej pułapce, gdy jednocześnie jest się dzieckiem starzejących się rodziców oraz coraz starszym rodzicem dziecka.

„Nic jeszcze nie wiem o prawdziwej starości, ale mam o niej pewne wyobrażenie. Wczoraj zjadłam zupę, opłukałam talerz i położyłam na niego drugie (krokieta). Wtedy poczułam, że mogę jednak coś napisać - coś już wiem”. "Mała empiria" to esej uczestniczący o wczesnej starości i zagadce rodzicielstwa. Nie ma tu jednak perspektywy psychologicznej ani naturalistycznego skupienia, to rejestr małych, codziennych epifanii.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 402496 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nie wiem / [wstęp:] Filip Springer ; [Ewa Łętowska, Aleksandra Przegalińska-Skierkowska, Anna Nacher, Tadeusz Sławek, Inga Iwasiów, Adam Leszczyński, Agnieszka Holland, Jerzy Hausner, Julia Fiedorczuk, Janina Ochojska, Michał Buchowski, Adam Ringer, Wilhelm Sasnal, Jarosław Mikołajewski, Anda Rottenberg, Zbigniew Mikołejko, Grzegorz Gorzelak, Hanna Krall, Anna Streżyńska, Maria Poprzęcka, Zbigniew Karaczun, Andrzej Zybała, Edwin Bendyk, Ryszard Koziołek, Ewa Kuryłowicz, Marek Krajewski, Andrzej Leder, Stanisław Obirek, Magda Heydel, Łukasz Andrzej Turski ; projekt okładki Dominika Jagiełło]. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 135, [8] stron ; 20x17 cm.

Autor

Springer Filip (1982- ) Redakcja Łętowska Ewa (1940- ) Autor Przegalińska-Skierkowska Aleksandra (1982- ) Autor Nacher Anna (1971- ) Autor Sławek Tadeusz (1946- ) Autor Iwasiów Inga (1963- ) Autor Leszczyński Adam (1975- ) Autor Holland Agnieszka (1948- ) Autor Hausner Jerzy (1949- ) Autor Fiedorczuk Julia (1975- ) Autor Ochojska Janina (1955- ) Autor Buchowski Michał (1955- ) Autor Ringer Adam (1949- ) Autor Sasnal Wilhelm (1972- ) Autor Mikołajewski Jarosław (1960- ) Autor Rottenberg Anda (1944- ) Autor Mikołejko Zbigniew (1951-2024) Autor Gorzelak Grzegorz (1949- ) Autor Krall Hanna (1937- ) Autor Streżyńska Anna (1967- ) Autor Poprzęcka Maria (1942- ) Autor Karaczun Zbigniew Michał Autor Zybała Andrzej Autor Bendyk Edwin (1965- ) Autor Koziołek Ryszard (1966- ) Autor Kuryłowicz Ewa (1953- ) Autor Krajewski Marek (1969- ) Autor Leder Andrzej (1960- ) Autor Obirek Stanisław (1956- ) Autor Heydel Magdalena (1969- ) Autor Turski Łukasz Andrzej (1943-2025) Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Ciekawość (postawa) Filozofowie Ludzie kultury Otwartość poznawcza Pisarze polscy Prawnicy Reżyserzy polscy Uczone i uczeni Wiedza

Gatunek

Esej

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Nazwy rozmówców na okładce.

Filip Springer w czasie pandemicznych lockdownów zamykał się w szafie z telefonem w jednym ręku i dyktafonem w drugim, żeby w ciszy nagrywać wypowiedzi ludzi nauki i kultury, najwybitniejszych specjalistek i specjalistów w swoich dziedzinach. Zadawał im tylko jedno pytanie: czego Pan/Pani nie wie?

"Czuję, że mam powiedzieć coś mądrego o niewiedzy, a to jest sprzeczność". "Dobrze jest wiedzieć, czego nie powinniśmy wiedzieć". "Nie wiem, skąd się bierze dobro, skąd zło, i nigdy się nie dowiem". "Dlaczego musimy poruszać się w obrębie pojęć już znanych, nawet jeżeli chcemy powiedzieć coś nowego?" "Nie wiem, czy nie przekroczyliśmy już części punktów nieodwracalności". "Bardzo bym chciał się dowiedzieć, czy mój kot nie był przypadkiem wcieleniem mojego zmarłego taty". "W odróżnieniu od wiem, które wydaje mi się zamknięte i kończące rozmowę, trochę niebezpieczne, nie wiem jest otwarte i dużo bardziej wartościowe". "Gdybym wiedział, czego nie wiem, wiedziałbym już bardzo dużo".

Na pytania odpowiedzieli: Julia Fiedorczuk, Magda Heydel, Agnieszka Holland, Inga Iwasiów, Hanna Krall, Ewa Kuryłowicz, Ewa Łętowska, Anna Nacher, Janina Ochojska, Maria Poprzęcka, Aleksandra Przegalińska-Skierkowska, Anda Rottenberg, Anna Streżyńska, Edwin Bendyk, Michał Buchowski, Grzegorz Gorzelak, Jerzy Hausner, Zbigniew Karaczun, Ryszard Koziołek, Marek Krajewski, Andrzej Leder, Adam Leszczyński, Jarosław Mikołajewski, Zbigniew Mikołejko, Stanisław Obirek, Adam Ringer, Wilhelm Sasnal, Tadeusz Sławek, Łukasz Adam Turski, Andrzej Zybała. Wypowiedzi ukazały się jako podcast "Nie wiem" w Audiotece.

"To była jedna z moich największych reporterskich i intelektualnych przygód - pisze Filip Springer we wstępie - móc porozmawiać w czasie globalnego niepokoju z mądrymi ludźmi o tym, czego nie wiedzą".

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 395295 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Prawomił albo Niedawne przedawnienie / Petr Stančík ; przełożyła z języka czeskiego Elżbieta Zimna ; [wstęp Mariusz Szczygieł]. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 340, [4] strony ; 21 cm.

Autor

Stančík Petr (1968- ) Autor Zimna Elżbieta Tłumaczenie Szczygieł Mariusz (1966- ) Wstęp

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura czeska

Temat

Ideologia Postępowanie sądowe Sprawiedliwość społeczna Stalinizm Więźniowie polityczni Zemsta Żołnierze Czechosłowacja Czechy

Gatunek

Powieść historyczna

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Współfinansowanie tłumaczenia: Ministerstwo Kultury (Czechy)

Po Szwejku i piwoszach u Hrabala pochylonych nad stołem nadchodzi nowy czeski bohater – człowiek czynu. Prawomił albo Niedawne przedawnienie to kolejna wydana w Polsce książka popularnego czeskiego autora. Podobnie jak w kryminalnej powieści Bezrożec Petr Stančík proponuje nam znów historię pełną suspensów. W poprzedniej tłem akcji była współczesna Praga, w tej mamy panoramę całego XX wieku z jego historycznymi zawirowaniami. Prawomił to czechosłowacki żołnierz, więzień polityczny, a przede wszystkim człowiek honoru. Bywa, że człowiek honoru zmuszony jest wziąć sprawiedliwość we własne ręce, zwłaszcza jeśli zawiódł go sąd. Prawomił pod koniec życia planuje więc zemstę. Nie wie jednak, że najbardziej zniszczy ona jego samego… Powieść Petra Stančíka jest inspirowana prawdziwą historią bohatera wojennego, który – jak piszą czescy wydawcy – doświadczył więcej niewoli niż miłości. Prawomił… to dla Czechów przejmująca, poetycka kronika ubiegłego wieku przesiąknięta rozterkami wynikającymi z rozważań na temat zbrodni i kary, dobra i zła, a także pytaniami o sens życia. Pierwowzorem głównej postaci był dla pisarza czeski bojownik antyfaszystowski i antykomunistyczny Pravomil Raichl, a pierwowzorem jego wroga – stalinowski prokurator Karel Vaš. Jak jednak zaznacza autor, rzeczywiste wydarzenia stanowiły jedynie luźną inspirację do napisania książki. Niektóre nazwiska bohaterów literackich brzmią tak samo jak nazwiska osób realnie żyjących, ale „ma to podobną naturę jak plama wilgoci na ścianie, gdy przypomina ludzką twarz”.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 395607 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

To, co najistotniejsze o panu Moritzu / Vlastimil Třešňák ; przełożył z języka czeskiego Paweł Godlewski ; [wstęp copyright Mariusz Szczygieł]. - Wydanie trzecie. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2023. - 157, [2] strony ; 21 cm.

(Stehlík)

Autor

Třešňák Vlastimil (1950- ) Autor Godlewski Piotr (1929-2010) Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura czeska

Temat

Czesi Emigracja Mężczyzna Przyjaźń Niemcy

Gatunek

Powieść

Tytuł serii

Stehlík

Instytucja

Wydawnictwo Dowody

Na stronie tytułowej błędna nazwa tłumacza, prawidłowa na okładce: Piotr Godlewski.

Książka dostępna także jako e-book.

„To jest najlepsza czeska książka, o której (chyba) nigdy nie słyszeliście” – napisał Wojciech Szot, recenzent znany z wybredności. Podzielił się z czytelnikami fantazją, że wspaniale byłoby ją zobaczyć wydaną w serii Stehlík. Dlaczego? „Dlatego że książka Třešňáka to niezwykle sprawne (i niezbyt obszerne) połączenie Mrożka z Kafką, Beckettem i czeskim humorem”.

Pan Moritz jest czeskim malarzem. Utrzymuje się z malowania żółtych obrazów dla Chińczyków mieszkających w Niemczech. Jest przekonany, że uwielbiają żółty kolor. Wynajmuje mieszkanie wspólnie ze swoim przyjacielem, również czeskim emigrantem. Każdy dzień rozpoczynają od rytuału jajka: „Pan Moritz podszedł do stołu, siadł na jednym z dwóch krzeseł i, jak co rano, obtłukł swe jajko o kant biurka. – Niech pan nie obtłukuje co rano swego jajka o moje biurko! – zaprotestował pan Prag, jak co rano”. Nad ich rutynowym życiem wisi tajemnica zniknięcia rodziców pana Moritza, któremu jest ona najzupełniej obojętna, za to intryguje jego przyjaciela i staje się w konsekwencji katalizatorem festiwalu słodko-gorzkich znajomości.

Powieść Třešňáka może być uzupełnieniem losów Czechów opisywanych przez Mariusza Szczygła w Gottlandzie. „Pewien komik – pisał Szczygieł – występuje dla żołnierzy pogranicza i ucieka z rodziną do Niemiec podczas przerwy w występie. Akurat nikt nie pilnuje granicy, bo wszyscy czekają na drugą część programu. (…) Były ambasador w Bułgarii ucieka ukryty w dużej skrzyni na książki, którą ambasador Meksyku zgłasza jako bagaż osobisty”. Tak wyglądały ucieczki z Czechosłowacji po zwycięstwie komunistów w 1948 roku i zamknięciu kraju. Rodzice tytułowego pana Moritza także zbiegli za granicę. W dniu ucieczki – 16 kwietnia 1950 roku – zrobili sobie wspólne zdjęcie. Pan Moritz miał wtedy dziewięć miesięcy. „Już przed fotografowaniem ojciec napoił mnie odwarem z maku i wlał we mnie jeszcze pół setki rumu. Potem owinęli mnie w koce i śpiącego położyli w bagażniku starego forda stanowiącego własność mojego stryja. Położyli mnie w przegródce na zapasowa oponę i przykryli skrzynką z narzędziami” – opowiada główny bohater. Po przebudzeniu nigdy już rodziców nie zobaczył. To zdjęcie staje się dla Třešňáka, który w powieści przyjmuje pseudonim pan Prag (po niemiecku Praga), inspiracją do śledztwa, co naprawdę przydarzyło się rodzicom Moritza.

Mikropowieść Vlastimila Třešňáka inspirowana jest emigracyjnym życiem – jego własnym i Václava Martínka, przyjaciela pisarza. Akcja nie ma w sobie krztyny patosu. Cechują ją raczej lekkość i sarkazm Kurta Vonneguta.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 386351 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Wyrwy / Klára Vlasákova ; przełożyła z języka czeskiego Anna Radwan-Żbikowska ; [wstęp Mariusz Szczygieł ; posłowie Jan Běliček ; ilustracja na okładce: Kateřina Sidonová ; projekt graficzny serii i okładki Dominika Jagiełło]. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024. - 213, [3] strony ; 21 cm.

(Stehlík)

Autor

Vlasáková Klára (1990- ) Autor Radwan-Żbikowska Anna Tłumaczenie Szczygieł Mariusz (1966- ) Wstęp Bělíček Jan (1986- ) Posłowie Sidonová Kateřina Ilustracje Jagiełło Dominika (1977- ) Projekt graficzny

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura czeska

Temat

Lekozależność Pracoholizm Problemy społeczne Relacje międzyludzkie Zjawiska paranormalne Zmiana społeczna Zmiany klimatyczne

Gatunek

Powieść Science fiction

Tytuł serii

Stehlík

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Tłumaczenie dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury Republiki Czeskiej

W mieście pojawia się kula. Ma trzy metry średnicy, wisi kilkadziesiąt centymetrów nad ziemią. Nie rusza się. Wydaje się odporna na próby zniszczenia. Nie da się jej przesunąć. Niczego nie robi, nikomu ani niczemu nie szkodzi, nie zawadza - po prostu jest. Część mieszkańców zaczyna pielgrzymować do tajemniczego obiektu. Inni usiłują wyjaśnić jego obecność i sens. Jednocześnie coraz częściej dochodzi do dziwacznych, a nawet niebezpiecznych zachowań… Nie można dłużej ignorować długo tłumionych frustracji, nerwic, wyczerpania czy problemów z klimatem. Milcząca obecność kuli nieodwracalnie (chyba) zmienia świat.

To proza, uznana w Czechach za odmianę gatunku s.f., ale zdaniem Mariusza Szczygła, autora czeskiej serii Stehlík w Wydawnictwie Dowody, to jednocześnie s.f., powieść surrealistyczna i społeczna. W formule lekkiego science fiction Klára Vlasáková proponuje krytyczne spojrzenie na kryzys klimatyczny, bezsensowną pracę, uzależnienie od leków i rozpad relacji.

"To jest coś, czego w czeskiej literaturze jeszcze nie widziałam - mówi tłumaczka książki, Anna Radwan-Żbikowska. - Myślę, że polscy czytelnicy takiego obrazu ludzkości też się nie spodziewają".

Jeden z zachwyconych czeskich czytelników uważa, że obok kryzysu klimatycznego, robotyzacji miejsc pracy i powszechnego załamania kondycji psychicznej mierzymy się z czymś jeszcze gorszym: końcem naszej wyobraźni i brakiem rozwiązań wyzwań przyszłości. Nie padają jednak żadne przekonujące odpowiedzi czy wizje naprawy świata, ale pokazanie fermentu, jakiego doświadczają bohaterowie, jest samo w sobie szalenie wartościowe.

Wystarczy sobie wyobrazić, że kula już tu jest.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 400861 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nudne słowo na N / Rafał Żak. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody, 2024.

Autor

Żak Rafał Autor

Rafał Żak zaprasza do świata nauki, po którym porusza się ruchem konika szachowego, do tego goni króliczka, prowadząc żółwia na smyczy. Jaki wzór matematyczny jest najpiękniejszy i czy piękno jest w nauce w ogóle istotne? Dlaczego lepiej byłoby, gdyby odbił ci żonę toreador niż chemik? Czy lwiątka rodzą się ślepe? Który naukowiec podryfował do świata pseudonauki, głosząc cudowne działanie witaminy C, a który się zagłodził z obawy przed zatruciem? Dlaczego nikt nie rodzi się humanistą? Kto jest karłem stojącym na ramionach gigantów? Ilu trzeba fizyków teoretycznych do otwarcia butelki wina bez korkociągu? I dlaczego dobrze, że jest Skłodowska? Chociaż w Nudnym słowie na N nie brakuje teorii fizycznych, wzorów i liczb, to na pierwszym planie są ludzie. Czasem wprowadzani subtelnie, a czasem rysowani przesadnie grubą kreską. Kłócą się, szlajają po barach i grają na bongosach, ale co najważniejsze: popychają świat do przodu, rozwikłując zagadki Wszechświata. „Czemu nie czerpać przyjemności z przyglądania się nauce, z wsłuchiwania się w nią? – pyta Żak. – Nie trzeba dążyć do tego, żeby samodzielnie ją uprawiać. Można przecież – idąc za słowami Richarda Dawkinsa – być koneserem muzyki i nie umieć zagrać ani jednej nuty na żadnym instrumencie. Taka znajomość nauki też może dawać radość. Uczmy się tego wszyscy, bez konieczności opanowania pasaży i akordów, bez przymusu bycia wirtuozem”.

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Brak informacji o dostępności: sygn. 398967 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Drobiazg : miłość w czasach genetyki / Markéta Baňková ; przełożyła z języka czeskiego Dorota Dobrew. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody na Istnienie, 2019. - 194 strony ; 21 cm.

Autor

Baňková Markéta (1969- ). Autor Dobrew Dorota (1959- ). Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura czeska

Temat

Adopcja Genetycy Groteska Czarny humor

Gatunek

Powieść obyczajowa

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Tłumaczenie dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury Republiki Czeskiej.

Powieść, która zdobyła tytuł Czeskiej Książki Roku 2015. Autorka, rocznik 1969, jest artystką z dziedziny net-artu i popularyzatorką wiedzy naukowej w formie powieści. Powieściowy romans Baňkovej jest z jednej strony książką popularno-naukową, z drugiej - autorka przyprawia go czarnym humorem, tak charakterystycznym dla literatury czeskiej.

Tomasz - główny bohater, który był w dzieciństwie adoptowany - szuka swoich biologicznych rodziców. W ten sposób wpada w uzależnienie od wiedzy o genetyce. Zaczyna traktować każdego człowieka jak maszynę - nosiciela DNA. Zamiast ludzi, dostrzega jedynie zestawy genów. Nawet ciało ukochanej staje się dla niego przede wszystkim „workiem na geny”.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 357510, 357311 (2 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Na każdym rogu ta sama truskawka : teksty reporterskie z lat 1946-1950 / Jakub Sieczko. - Wydanie pierwsze. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody na Istnienie, 2022. - 395, [13] stron ; 21 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Białoszewski Miron (1922-1983) Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Warszawa (woj. mazowieckie)

Gatunek

Reportaż Wywiad dziennikarski Publicystyka

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo Polityka, politologia, administracja publiczna

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

"Na każdym rogu ta sama truskawka" to zbiór nigdy niepublikowanych w formie książki tekstów prasowych Mirona Białoszewskiego. Jego reportaże, impresje reporterskie i wywiady ukazywały się przez niemal pięć lat na łamach „Kuriera Codziennego”, „Wieczoru Warszawy” i „Świata Młodych”.

W czerwcu 1946 roku Białoszewski rozpoczął swoją dziennikarską przygodę artykułem napisanym z obozu studentów w Leśnym Zdroju: „Placówka uniwersytecka, położona o trzy kilometry od granicy polsko-czeskiej, pośród dość znacznej ilości repatriantów, ale jeszcze większej Niemców (zawsze pewnych siebie) (…)”. Prowadził czytelników powstańczymi szlakami Starego Miasta („Jeszcze jeden skok przez wyłom na śmietnik, na stołek i… Rybaki 5. Można wyjść na ulicę”). Wszedł na szczyt spalonego wieżowca Prudentialu – przedwojennego symbolu nowoczesności, i chodził po jego belkach konstrukcyjnych niczym linoskoczek, co uwiecznił na zdjęciu fotoreporter, a my przerobiliśmy zdjęcie na rysunek i umieściliśmy go na okładce książki. Narzekał na zaśmiecenie stolicy plakatami („»Uśmiech mody« uśmiecha się do nas co pięć metrów”), opisał warszawskich sprzedawców oszukujących na wadze dorszy („na kilogramie ryb brakuje bardzo często po dwadzieścia deka”) i zachwycał się Oresteją wystawioną przez Teatr Polski. „Chór dziewic w barchanach, bogowie we flaneli, ale Atena w jedwabiu” – pisał o kostiumach aktorów. W cyklu wywiadów pytał mieszkańców stolicy o warunki pracy, pensje, mieszkanie. Osiemnastoletnia Hanna Pitrasiewicz, piaskarka w „płaszczyku wiatrem podszytym”, cieszy się, że kupiła ziemniaki na zimę. Danuta Plebanek, dziewiętnastolatka pracująca w księgarni, marzy o nauce zawodu, ale teraz „musi ze swoimi planami poczekać. Choć straciła tyle lat przez wojnę”.

Teksty Białoszewskiego przypadłyby do gustu futurystom: „Migają półnadzy robotnicy niosący narzędzia. W dużej hali działu mechanicznego stoi pośrodku na specjalnym rusztowaniu kadłub naprawionej barki. Obok w dziale kotlarsko-kowalskim miarowy łoskot. W fontannach iskier lśnią stalowe młoty. Wznoszone silnie oburącz mijają się z rozpaloną twarzą – do góry – zamach – w dół…”. I socrealistom: „Marszałkowska uniesie dalej jezdnię ponad nowym Dworcem Gdańskim (nr 6) i wpłynie szeroką rzeką asfaltu na Żoliborz, niosąc jakby w nurtach tej jezdni między nowoczesne, gładkie olbrzymy bloków mieszkalnych odbicia kolumnad i attyk starych, empirowych pałaców”.

"Na każdym rogu ta sama truskawka" to opowieści o mieście dźwigającym się z popowstańczej pożogi i o ludziach straumatyzowanych wojną, którzy próbują ułożyć sobie życie na nowo. To również dokument czasu o zmianach politycznych, które znalazły odbicie w prasie – od tekstów, w których poeta-reporter mógł bawić się językiem, po socrealistyczne produkcyjniaki. Białoszewski pokazuje w swoich reportażach miasto, które – jak pisał – „wywyższa [się], włazi pod górę, po skarpie, po wieżowcach, świeci, spada, topi się w wodzie, drży, całe od góry do dołu, gasi, zapala, zmąca, i od początku…”. "Na każdym rogu ta sama truskawka" to Miron Białoszewski od początku.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 374622 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Domy bezdomne / Dorota Brauntsch. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody na Istnienie, 2019. - 205, [1] strona : fotografie ; 21 cm.

(Seria Reporterska)

Autor

Brauntsch Dorota Autor

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Budownictwo mieszkaniowe Budownictwo wiejskie Cegła Wsie Górny Śląsk Pszczyna (woj. śląskie)

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Architektura i budownictwo Etnologia i antropologia kulturowa Historia

Tytuł serii

Seria Reporterska

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Bibliografia na stronach 196-205.

Zrealizowano w ramach stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury.

Właściwie wypalone cegły, jeśli uderzyć jedna o drugą, wydają dźwięczny ton i są wiśniowe, prawie bordo. Na cegłę mówiono: palcówka - bo często, ten, kto ją robił, zostawiał w niej odciski palców. Na dom potrzeba pięćdziesiąt tysięcy wiśniowych palcówek. Buduje się dla innych. Nie tylko dla dzieci i wnuków, ale dla otoczenia. Dla miejsca. Żeby nie zepsuć przestrzeni, nawiązać z nią relację, wtopić się w krajobraz. Ale dom żyje, dopóki żyje w nim człowiek. „Kto zdążył, ten wyburzył” - słyszy Dorota Brauntsch. Bo murowane domy chłopskie na ziemi pszczyńskiej z XIX i początków XX wieku wreszcie zostały uznane za zabytki, dowód kultury, a więc podlegają ochronie. Tylko że prawie wszystkie już zniknęły... I nadal znikają. To opowieść o cegle, kulturze chłopskiej, przemianie Górnego Śląska i o tym, czym jest dom. I jeszcze o idealistach, którzy próbują ocalić przeszłość. Bo jeśli nie wiesz, skąd jesteś, nie wiesz, kim jesteś.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 353811, 25838 ŚM (2 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Zapomniane światło / Jakub Deml ; przełożył z języka czeskiego Andrzej Czcibor-Piotrowski ; [esej Jakub Deml napisał Jindřich Chalupecký ; tłumaczenie Andrzej S. Jagodziński ; fragmenty w języku francuskim przełożyła Agnieszka Kinel ; fragmenty w języku niemieckim przełożyły Katarzyna Leszczyńska i Ewa Ostrowska ; fragmenty w języku łacińskim przełożyła Julita Gredecka]. - Wydanie drugie. - Warszawa : Wydawnictwo Dowody na Isnienie, 2022. - 193, [4] strony ; 20 cm.

(Stehlík)

Autor

Deml Jakub (1878-1961) Autor Jagodziński Andrzej Sławomir (1954- ) Tłumaczenie Kinel Agnieszka Tłumaczenie Czcibor-Piotrowski Andrzej (1931-2014) Tłumaczenie Chalupecký Jindřich (1910-1990). Jakub Deml Leszczyńska Katarzyna (1969- ) Tłumaczenie Orłowska Ewa Maria Tłumaczenie Gredecka Julita Tłumaczenie

Forma i typ

Książki Proza Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura czeska

Temat

Deml, Jakub (1878-1961) Literatura czeska

Gatunek

Esej Powieść

Dziedzina i ujęcie

Historia Literaturoznawstwo

Tytuł serii

Stehlík

Instytucja

Fundacja Instytut Reportażu

Nazwa autora eseju i jego tłumacz w copyright.

Tę książkę Jakub Deml napisał w gorączce w ciągu kilku nocy w 1934 roku. Po wydaniu została skonfiskowana, a do sprzedaży wróciła dopiero po zaczernieniu „niemoralnych”, erotycznie drażniących fragmentów. To wściekły tekst! Spowiedź. Krwawe rozliczenie ze światem, który nie akceptował autora, zresztą z wzajemnością. A dziś – pomnik nowoczesnej prozy.

Deml był poetą i prozaikiem, jednym z najbardziej oryginalnych pisarzy czeskich XX wieku. Z woli rodziców i za namową znanego poety Otokara Březiny – Jakub zaprzyjaźnił się z nim jeszcze przed maturą – został rzymskokatolickim księdzem. W 1902 roku ukończył seminarium duchowne w Brnie. Jednak proboszcz, który twierdził, że ksiądz jest psem, a zadaniem psa – szczekać na Pana Boga, nie był do zaakceptowania przez hierarchię kościelną; zwłaszcza na katolickich Morawach, gdzie za karę przenoszono go z parafii do parafii. W wieku 34 lat został zmuszony do przejścia na emeryturę z nakazem zamieszkania w Pradze. Na jego życie silny wpływ miały cztery związki z kobietami, które stały się pożywką dla jego twórczości. „Pozorna sensacyjność jest tu jednak sprawą zewnętrzną: istota tych związków opierała się na bliskości myśli, poglądów i celów” – pisze w Historii literatury czeskiej prof. Zofia Tarajło-Lipowska. W 1935 roku Deml poznał 18-letnią Marię Rosę Junovą, która zrezygnowała dla niego ze studiów i przez dwadzieścia cztery lata prowadziła mu dom, pomagając w działalności wydawniczej. Jakub Deml większość swoich dzieł publikował własnym sumptem, w niewielkim nakładzie.

"Zapomniane światło" jest książką gatunkowo trudną do określenia. Licealiści w Czechach uczą się, że to „bolesny strumień krzyku księdza i poety”. Całość jest rozmową Demla z poetą B. M. Ptáčkiem, a jednocześnie opowieścią o umieraniu na gruźlicę wiejskiej parafianki Demla oraz polemiką ze światem. Książkę bardzo cenił Bohumil Hrabal i uważał ją za idealny zapis strumienia świadomości.

Pisano o Demlu, że był mściwy i histeryczny, a z przeciwnikami i sprawcami życiowych rozczarowań zawsze rozliczał się bezpardonowo. Skutkowało to izolacją pisarza i odwróceniem się od niego przyjaciół. Jedynym, który został przy nim do końca swych dni, był Březina. W 1931 roku Jakub Deml napisał głośną książkę "Moje świadectwo o Otokarze Březinie", która wywołała wojnę między nim a czeskim światem literackim. Zrzucił bowiem metafizycznego poetę z piedestału, pokazując go z nie najlepszej strony, łącznie z jego antysemityzmem – zresztą o własnym też nie zapomniał. "Zapomniane światło" to również reakcja na antydemlowską kampanię wielbicieli Březiny.

Do "Zapomnianego światła", którego pierwsze polskie wydanie ukazało się w 2000 roku, dodajemy esej Jindřicha Chalupeckiego z książki o czeskich ekspresjonistach. „Przyjaźń Březiny z Demlem była tym mocniejsza, że ukryty był w niej także motyw miłosny – pisze Chalupecký. – W życiu Březiny pojawia się młodziutki Jakub Deml, ze swym niemal dziewczęcym wyglądem (Florian w swych dziennikach nazywa go ironicznie »hermafrodytą«), ze swym poetyckim geniuszem i z entuzjastycznym uwielbieniem. Z nikim Březina nie będzie się czuł tak blisko związany”. Uważał, że Deml był „jednym z tych wspaniałych ludzi, w bliskości których otwierają się ukryte źródła serca i wypowiedzenie wszystkiego – także tego, do czego się nawet przed sobą nie przyznaliśmy."

"Po co dziś czytać Demla? - zastanawia się Mariusz Szczygieł, autor serii literatury czeskiej Stehlík, w której ukazuje się książka. - Choćby po to, aby się przekonać, że wszystkie źle społecznie widziane cechy, takie jak nieustępliwość, wybujały egotyzm, kłótliwość, czy przekonanie o własnej nieomylności mogą być podłożem wybitnej literatury. A poza tym ksiądz, który szczeka na Pana Boga, jest zawsze ciekawy”.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia Główna

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 373281 (1 egz.)